damar sertliği

Dr. Andrea Bannert, 2013'ten beri'da. Biyoloji doktoru ve tıp editörü başlangıçta mikrobiyolojide araştırma yaptı ve ekibin küçük şeyler üzerinde uzmanı: bakteriler, virüsler, moleküller ve genler. Ayrıca Bayerischer Rundfunk ve çeşitli bilim dergilerinde serbest yazar olarak çalışıyor ve fantastik romanlar ve çocuk hikayeleri yazıyor.

houseofgoldhealthproducts uzmanları hakkında daha fazla bilgi Tüm içeriği tıp gazetecileri tarafından kontrol edilir.

Aterosklerozda, damarlar birikintiler nedeniyle daralır. Sonuç olarak, kan akışı kısıtlanır veya en kötü durumda tamamen kesilir - o zaman kalp krizi riski vardır. Yaşlı insanlar özellikle aterosklerozdan etkilenir, ancak yüksek yağlı diyet veya egzersiz eksikliği gibi yaşam tarzı faktörleri de ateroskleroz riskini artırır. Burada arteriosklerozun risk faktörleri, sonuçları ve önlenmesi hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulabilirsiniz.

Bu hastalık için ICD kodları: ICD kodları, tıbbi teşhisler için uluslararası kabul görmüş kodlardır. Örneğin, doktor mektuplarında veya iş göremezlik belgelerinde bulunabilirler. I70

Ateroskleroz: açıklama

Halk arasında atardamarların sertleşmesi olarak da bilinen ateroskleroz, vücuttaki atardamarların (arterler) bir hastalığıdır. Tanım olarak, bu kan damarları kanı kalpten uzaklaştırır. Büyük kan dolaşımında oksijenden zengin kanı kalpten organlara, kaslara ve dokulara taşırlar. Ateroskleroz hastalarında kan lipidleri, kan pıhtıları, bağ dokusu ve kalsiyum damar duvarlarında birikir. Bu birikintilere plak denir.

Ateroskleroz, arter duvarının tüm sertleşmesini içerir. Buna örneğin orta damar duvarının (medya) kireçlendiği Mönckeberg media sklerozu da dahildir. Kandaki çok fazla kalsiyumun sonucudur ve kronik böbrek yetmezliği veya diyabet gibi hastalıklarla ilişkilidir. Damar iç duvarında (intima) plak oluşumu ile bilinen ve en yaygın arterioskleroz şekline ateroskleroz denir. Bununla birlikte, günlük dil kullanımında her iki terim de genellikle eşittir.

Prensipte arterioskleroz vücuttaki tüm arterlerde gelişebilir, ancak boyun, beyin, kalp, pelvis veya ana ve bacak arterlerindeki belirli damar bölgelerinde gelişme eğilimindedir. Kan akışının fiziksel engellerle karşılaştığı alanlar - örneğin dallanan damarlarda - özellikle sıklıkla etkilenir. Arteriosklerozun sonucu: kan damarları daralır ve elastikiyetlerini kaybeder.

Sonuç olarak, kan artık serbestçe akamaz. En kötü durumda, plaklarda bir kan trombosit pıhtısı (trombüs) oluşur - o zaman kalp krizi riski vardır. Damar duvarı ayrıca damar sertliği ile genişleyip bir anevrizma oluşturacak kadar zayıflayabilir. Arteriosklerozun sonuçları, batılı sanayileşmiş ülkelerde en yaygın ölüm nedenidir.

Ateroskleroz: belirtiler

Ateroskleroz yavaş gelişir - semptomlar genellikle sadece yıllar veya on yıllar sonra ortaya çıkar. Damar sertliği semptomları genellikle sadece ileri yaşlarda ortaya çıkar. Hastalığın kendini nasıl gösterdiği, vücuttaki hangi damarların etkilendiğine bağlıdır.

Koroner arterler daralmışsa, koroner arter hastalığı vardır. Semptomlar kalp kasına giden kan akışının azalmasından kaynaklanır. Hastalar göğüste sıkışma veya sol tarafta göğüs ağrısı (anjina pektoris) yaşarlar. Bir kan pıhtısı zaten daralmış bir koroner arteri bloke ederse, kalp krizi meydana gelir.

Karotis arter ve dallarındaki kan akışı bozulursa veya karotid arter bir kan pıhtısı ile tıkanırsa felç riski vardır. Sinir sisteminin felç veya konuşma bozuklukları gibi fonksiyonel bozuklukları ortaya çıkar.

Ateroskleroz nedeniyle pelvis ve bacaklardaki arterler de daraltılabilir. Sözde periferik arter tıkayıcı hastalığı (PAD), uyluk ve baldırlardaki dolaşım bozukluklarından kaynaklanır. Bacak ağrısı sadece kısa yürüme mesafelerinden sonra ortaya çıkar. Etkilenenlerin yürüyüşe sık sık ara vermesi gerektiğinden, "aralıklı topallama" (aralıklı topallama) söz konusudur. Pelvisteki arterlerin daralması da erkeklerde iktidarsızlığa neden olabilir.

Böbrek damarlarındaki ateroskleroz, böbrek fonksiyon bozukluğu ve yüksek tansiyon semptomlarına yol açar. En kötü durumda, böbrek yetmezliği meydana gelir.

Ateroskleroz: nedenleri ve risk faktörleri

Damar sertliğinin tam olarak nasıl geliştiği henüz bilinmiyor. Acil sebep, damar duvarının iç tabakasına verilen hasardır. Diğer şeylerin yanı sıra, bu yağ birikimini destekler. Bu arteriyel hasara neden olan şey - uzmanlar aynı fikirde değil. Bu nedenle, aterosklerozun geliştiği mekanizma için farklı teoriler vardır.

Damar sertliği gelişimi üzerine lipoprotein kaynaklı ateroskleroz hipotezi

Kolesterolün iki formu vardır: "iyi kolesterol", kısaca HDL, vücuttan yağları alıp parçalandığı karaciğere getirir ve "kötü kolesterol", LDL. İkincisi, yağı karaciğerden vücut hücrelerine taşır. Yağ daha sonra arterlerin iç duvarlarında birikebilir ve orada iltihaplanmaya neden olabilir. Bu daha sonra plak oluşumunu tetikler: beyaz kan hücreleri damar duvarına göç eder ve orada mümkün olduğunca fazla LDL alır. Bu süreçte, bağışıklık hücreleri köpük hücrelere şişer, bu da ek savunma hücrelerinin etkinleştirildiği ve iltihaplanmayı destekleyen maddeleri serbest bıraktığı anlamına gelir. Kan hücreleri ve köpük hücreleri ile birlikte arter duvarında büyüyen bir "yağ şeridi" oluştururlar - arteriosklerotik plakların temeli.

Damar sertliği gelişimi için yaralanmaya tepki hipotezi

Bu hipoteze göre, arteriosklerozun tetikleyicisi, iç arter duvar tabakasında mekanik bir hasardır. Örneğin, yüksek tansiyondan kaynaklanabilir. Vücut, büyüme ve köpük hücrelerinin oluşumu ile yaralanmaya tepki verir - fokal plaklar oluşur.

Damar sertliği gelişimi için enfeksiyon hipotezi

Bu açıklayıcı modele göre, damarın iç duvarı belirli bakteri, virüs veya bağışıklık reaksiyonlarından kaynaklanan toksinler tarafından zarar görmektedir.

Ateroskleroz Risk Faktörleri

Yaşlı insanların aterosklerozdan muzdarip olma olasılığı daha yüksektir. Ayrıca erkekleri kadınlardan daha fazla etkiler. Uzmanlar, koruyucu etkisi olduğu söylenen başta östrojen olmak üzere kadınlık hormonlarında sebebini görüyorlar. Erkekler ayrıca kadın meslektaşlarından daha erken arterioskleroz geliştirir.

Genetik yapı da bir rol oynar (genetik yatkınlık). Yakın akrabalarda (55 yaş altı erkekler, 65 yaş altı kadınlar) damar sertliğine bağlı kalp damar hastalığı varsa, ilgili kişi için de risk artar. Lipid metabolizmasının kalıtsal bozuklukları, aynı zamanda coğrafi köken de arterioskleroz riskini etkiler.

Yaş, cinsiyet ve genom tek başınıza değiştirilemez. Ancak diyet, egzersiz eksikliği, sigara içme, diyabet gibi metabolik hastalıklar ve diğer yönler de tüm yaş gruplarında hastalıkların gelişmesine katkıda bulunur. Başlıca risk faktörleri şunlardır:

Yüksek yağlı ve yüksek kalorili yiyecekler, yüksek LDL kolesterol düzeylerine ve obeziteye yol açar - her iki faktör de ateroskleroz riskini artırır.
Egzersiz eksikliği kan basıncını yükseltebilir ve kolesterol metabolizmasını kötüleştirebilir.
Yüksek LDL kolesterol seviyeleri plak oluşumunu teşvik eder.
Kanda yüksek miktarda trigliserit
Artan kan basıncı doğrudan kan damarlarının iç duvarlarına zarar verir.
Tütün dumanından çıkan maddeler, diğer şeylerin yanı sıra, sözde kararsız plakların oluşumunu teşvik eder. Bunlar arterlerde kırılarak açılabilen birikintilerdir.
Psikososyal sorunlar: Bu, yalnızca zayıf eğitim, neredeyse hiç gelir veya işsizlik gibi faktörleri değil, aynı zamanda yalnızlık ve depresyon veya şiddetli anksiyete bozuklukları gibi akıl hastalıklarını da içerir.
Diabetes mellitus (diyabet), özellikle kan şekeri seviyeleri kalıcı olarak veya sıklıkla yükselirse, kan damarlarına (anjiyopati) zarar verir.
Romatoid artrit ("eklem romatizması") ve diğer kronik inflamasyon veya otoimmün hastalıklar
Uyku apnesi (obstrüktif uyku apne sendromu)
Kadınlarda menopoz (östrojen eksikliği nedeniyle)

Ateroskleroz: muayeneler ve tanı

Tıbbi muayenenin bir parçası olarak, doktor size yaşam tarzınızı soracaktır. Bu sayede bireysel bir risk profili oluşturabilir. Örneğin, sigara içip içmediğiniz, düzenli ve yeterli egzersiz yapıp yapmadığınız, nasıl yemek yediğiniz veya önceden damar sertliğine neden olan koşullarınızın olup olmadığıyla ilgileniyor. Ayrıca aile bireylerindeki kardiyovasküler hastalıkları (aile öyküsü) sorgular.

Doktor, yüksek kan lipidleri (kolesterol, trigliseritler) ve kan şekeri düzeylerinin olup olmadığını belirlemek için bir kan testi kullanabilir. Ayrıca damar sertliğinden şüpheleniyorsanız, doktor kan basıncınızı, kilonuzu ve muhtemelen bel çevrenizi belirleyecektir. Ayrıca, ilgili kasılmalar durumunda zayıflayan nabzınızı da hisseder.

Doktor, arteriosklerozun ikincil hastalıklarının belirtilerine dikkat eder ve uygun testleri yapar. Bunlar örneğin:

Oskültasyon denilen, yani stetoskopla dinleme yoluyla, bazen kalbin, ana arterin (aort) veya boyundaki atardamarların üzerinde anormal akış sesleri duyulabilir.
Damar daralmaları veya arterlerdeki genişlemeler özel bir ultrason muayenesi (Doppler sonografi) ile dışarıdan fark edilebilir. İnme riski, karotid arterlerin sonucundan da tahmin edilebilir.
Koroner arter hastalığı (KKH) varsa, doktor sadece normal bir EKG değil, aynı zamanda egzersiz EKG'si de yapar. Doktor, kalp kateter muayenesi sırasında koroner arterlerin iç duvarlarındaki birikintileri tespit edebilir. Bazen incelenecek koroner artere küçük bir ultrason probu da yerleştirir.
Doktor periferik arter tıkayıcı hastalıktan (PAD) şüphelenirse hastanın ara vermeden yürüyebileceği yürüme mesafesini ölçer.
Böbrek damarlarının aterosklerozundan şüpheleniliyorsa, muayene eden kişi böbrek fonksiyonunu kan ve idrar testleri ile kontrol eder.
Ateroskleroz aynı zamanda iktidarsızlığın önde gelen nedenidir. Hastadan uygun bilgi ve ultrason muayenesi penisteki (veya pelvisteki) kan damarlarının daralıp daralmadığı hakkında bilgi verebilir.

Damar daralmasının boyutu diğer görüntüleme teknikleri ile de ortaya çıkarılabilir. Kan damarları, kontrast madde ile X-ışını incelemeleri (CT dahil) veya manyetik rezonans tomografisi (MRT) ile görüntülenebilir.

Ateroskleroz: tedavi

Prensipte damar sertliği ilaçla veya ameliyatla tedavi edilebilir. Her bir vakada hangi tedavinin kullanılacağı, damar daralmasının boyutuna ve olası komplikasyonlara bağlıdır. Mümkünse risk faktörlerini ortadan kaldırmak daha da önemlidir.

Yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavisi

Halihazırda aterosklerozu olan veya hastalık için yüksek risk altında olanlar, yaşam tarzlarını değiştirerek gelişimlerini veya ilerlemelerini yavaşlatabilirler. Erken evrelerde damarlardaki plaklar bile gerileyebilir. Sağlıklı bir diyet yapın ve yeterince egzersiz yapın. Bazı hastalar için kolesterol düşürücü bir diyet faydalı olabilir. Obezite azaltılmalı, sigara bırakılmalı ve kalıcı, olumsuz stresten kaçınılmalıdır.

Ateroskleroz riskini artıran spesifik hastalıklar tedavi gerektirir. Bunlara örneğin şeker hastalığı veya kronik böbrek yetmezliği dahildir.

Antihipertansif ilaçlar (ACE inhibitörleri) ateroskleroz riskini de azaltabilir. Diğer aktif bileşenler, statinler, fibratlar veya bağırsakta kolesterol emilimini engelleyen maddeler gibi olumsuz kan lipid seviyelerini düşürür.

İlerlemiş arteriosklerozun ilaç tedavisi için, genellikle bazı kardiyovasküler hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlarla aynı ilaçlar kullanılır. Bunlar, kanın pıhtılaşmasını önleyen ve böylece kan pıhtısı (trombüs) oluşumunu önleyen aktif maddeler içerir. Örnekler asetilsalisilik asit veya klopidogreldir.

Cerrahi tedavi

Koroner arterlerin ilerlemiş bir hastalığı (koroner arter hastalığı) veya bacak arterlerinin yaklaşan tıkanması gibi arteriosklerozun yaşamı tehdit eden etkileri cerrahi olarak (veya girişimsel olarak) tedavi edilmelidir. Tedavi yönteminin seçimi, kalsifikasyonun tipine ve derecesine bağlıdır.

Stent ile balon genişletme: Küçük bir balon kateter kan dolaşımından daralmış noktaya kadar ilerletilir ve şişirilir. Sonuç olarak, damar genişler ve kan tekrar serbestçe akabilir. Yeniden damar tıkanıklığı tehdidi varsa veya damar sertliği çok belirginse, aynı anda damarın açık kalması için küçük bir tel ağ (stent) yerleştirilir.
Bypass: Cerrah, kanın daralmış alanı geçmesine rehberlik eden bir "saptırma" yaratır. Bunu yapmak için ya endojen bir damar (genellikle alt bacaktan bir damar parçası veya torasik arter) ya da plastikten yapılmış bir damar protezi kullanır.
Daralmış bir karotid arter ameliyatı (karotis arter darlığı): Karotis arteri daralmışsa genellikle ameliyat da yapılır. Genellikle daralma arterden sıyrılır. Bunu yapmak için doktor etkilenen bölgede bir kesi yapar, arteri ortaya çıkarır ve arteriyosklerotik birikintileri giderir.

Ateroskleroz: hastalık seyri ve prognoz

Arteriosklerotik hastalığın seyri ve prognozu çeşitli faktörlere bağlıdır:

Kritik plakların ve vasküler değişikliklerin yeri
Damar daralmasının (darlık) boyutu ve kan akışına engelin uzunluğu
Hastanın sağlık durumu: Kalp krizi veya felç geçirmiş kişiler daha büyük risk altındadır
Risk faktörlerinin ortadan kaldırılması (yaşam tarzı değişiklikleri, tetikleyici metabolik hastalıkların tedavisi)

Bir yaşam tarzı değişikliği yapmaya ne kadar erken karar verirseniz, beklentiler o kadar iyi olur. Çünkü arterioskleroz, koroner kalp hastalığı gibi ciddi ikincil hastalıklara yol açabilir.

Etiketler: hamilelik doğum bebek yürümeye başlayan çocuk önleme