bronşektazi

Dr. med. Fabian Sinowatz, medikal editör ekibinde serbest çalışan bir yazardır.

houseofgoldhealthproducts uzmanları hakkında daha fazla bilgi Tüm içeriği tıp gazetecileri tarafından kontrol edilir.

Bronşektazi, akciğerlerdeki bronşların gerilemeyen kese şeklinde genişlemesidir. Bronşektazinin hem doğuştan hem de kazanılmış nedenleri olabilir. Bol sümüksü balgamla birlikte güçlü bir öksürük, bronşektazi için tipiktir. Tedavi edilmezse bronşektazi akciğerlere ciddi şekilde zarar verebilir. Bronşektazinin nedenleri, semptomları ve tedavisi hakkında daha fazla bilgi edinin.

Bu hastalık için ICD kodları: ICD kodları, tıbbi teşhisler için uluslararası kabul görmüş kodlardır. Örneğin, doktor mektuplarında veya iş göremezlik belgelerinde bulunabilirler. Q33A16J47

Bronşektazi: açıklama

Bronşektazi (Yunanca: éktasis "genişleme"), akciğerlerdeki bronşların patolojik büyümesidir. Bu nedenle çok sayıda bronşun bu şekilde dilate olduğu duruma bronşektazi denir. Çeşitli nedenler bronş duvarlarına zarar verir ve bu da sonuçta bronşların kalıcı olarak genişlemesine neden olur. Hedefe yönelik antibiyotik tedavisi ve aşılar sayesinde, bronşektazi bugün Almanya'da eskisine göre daha az yaygın. Yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi (HR-CT) görüntüleri ile bronşektazi daha sık ve daha erken keşfedilmekte, bu da vaka sayısında belirgin bir artışa yol açmaktadır.

Bronşektazi nasıl gelişir?

Bronşlar akciğerlerdeki hava yollarıdır. Her nefeste, solunan hava içlerinden gaz değişiminin gerçekleştiği pulmoner alveollere akar. Ancak soluduğumuz hava ile patojenler ve kir parçacıkları da bronş sistemine girer ve sağlıklı insanlarda sürekli olarak sofistike bir kendi kendini temizleme mekanizması (mukosiliyer temizleme adı verilen) tarafından dışarıya taşınır. Hava yolları, sümüksü bir salgı üreten belirli hücrelerle kaplıdır ve en ince kirpikler yüzeyde bulunur. Salgı patojenleri öldürmeye yardımcı olur. Kirpikler, mukusun ve ona bağlı patojenlerin ve yabancı cisimlerin boğaza taşındığı ağza doğru sürekli bir fan hareketi (siliat darbesi) gerçekleştirir. Bir kez orada, yutulur veya öksürürler.

Bu kendi kendini temizleme mekanizması, akciğerleri yabancı cisimlerden uzak tutmak ve solunum yolu enfeksiyonlarını önlemek için önemlidir. Mekanizma çeşitli nedenlerle bozulabilir ve bunun sonucunda bronşiyal mukus iyi drene olmaz. Bu, patojenler için ideal bir üreme alanı sağlar ve dolayısıyla tekrarlayan enfeksiyonlara yol açar. Sık görülen iltihaplar bronşların duvarlarına zarar verir, bu nedenle zamanla genişler ve bronşektazi oluşur. Bu patolojik genişleme (bronşektazi) geri dönüşü olmayan bir süreçtir. Genişlemenin bir sonucu olarak, bronşiyal mukus daha da zayıf akabilir ve bu da daha sık enfeksiyonlara yol açar. Burada bir kısır döngüden (kısır döngü) bahsediliyor.

Bronşektazi: semptomlar

Bronşektazinin ana semptomu, çok miktarda sümüksü balgam ("ağız dolusu balgamlar") içeren güçlü bir öksürüktür. Balgam tipik olarak tatlı, kokuşmuş bir kokuya sahiptir ve nadiren kan (hemoptizi) veya irin içerir. Bir bardağa koyarsanız, üç tabakalı ("üç tabakalı balgam") elde edersiniz: köpüklü bir üst tabaka, bir orta mukus tabakası ve altta sert, pürülan bir tortu.

Bronşektazi, öksürüğe ek olarak, bronşların kronik iltihaplanması ve süpürasyonu nedeniyle ateş, nefes darlığı ve tekrarlayan pnömoniye neden olabilir. Çok nadiren, bronşektazide ülsere bronşlardan gelen bakteriler kan dolaşımı yoluyla beyne ulaşır (beyin apsesi). Kronik oksijen eksikliği, sözde saat camı çivileri ve baget parmaklarının oluşumuna yol açabilir. Parmakların uç halkaları bir piston gibi üflenir ve tırnaklar kuvvetli kavisli ve yuvarlaktır.

Bronşektazi: nedenleri ve risk faktörleri

Bronşektazinin bir dizi doğuştan veya edinilmiş nedeni vardır. Bronşektazinin en yaygın nedeni, özellikle çocukluk döneminde tekrarlayan alt solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Aşağıda sıralanan nedenlerin çoğu, bronş tüplerinin kendi kendini temizleme işlevinin (mukosiliyer klirensin) bozulmasına yol açar: İnce kirpikler artık bronş sisteminden mukus ve yabancı cisimleri çıkaramaz. Bu, patojenlerin sıkışmış mukusta çoğalmasını ve iltihabı tetiklemesini kolaylaştırır. Nadir durumlarda, bronşektazi gelişiminin açık bir nedeni bulunamaz (idiyopatik bronşektazi).

Bronşektazinin konjenital nedenleri:

Kistik fibroz (kistik fibroz), diğer şeylerin yanı sıra ince dallı bronşlarda ve trakeada sert mukusun oluştuğu kalıtsal bir hastalıktır. Bu, solunum yollarını tıkayarak bronşektaziye yol açabilen tekrarlayan enfeksiyonlara neden olur.

Antikor eksikliği (immün yetmezlik) varsa, patojenlere karşı savunmak için çok az antikor oluşur. Zayıflamış bağışıklık sistemi, bronşektazi gelişebilmesi için bronş duvarlarına zarar veren solunum yollarının sık enfeksiyonlarına yol açar.

Primer siliyer diskinezi (PCD), ince kirpiklerin nadir görülen, genetik bir bozukluğudur. Sonuç olarak, bronşların kendi kendini temizleme mekanizması (mukosiliyer temizleme) bozulur ve bu da bronşların tekrarlayan enfeksiyonlarına yol açar. Hastalık sözde Kartagener sendromunun bir parçası olarak ortaya çıkar.

Alveolar malformasyonlarda, alveoller doğumdan itibaren yanlış oluşur. Bu, enfeksiyonlar için iyi bir üreme alanı olan alveollerde salgı birikmesine neden olur.

Bronşektazinin Edinilmiş Nedenleri:

Bronşektazinin en yaygın nedeni, çocuklukta ortaya çıkan bronşiyal sistemin tekrarlayan enfeksiyonlarıdır. Zatürre, kızamık ve boğmaca da bronşlara zarar verebilir ve bronşektaziye yol açabilir.

Yabancı cisimler veya tümörler bronşları daraltabilir (bronş stenozu). Sonuç olarak, bronşiyal sekresyon iyi tahliye edilemez ve tekrarlayan inflamasyon ve bronşektazi meydana gelir.

Zatürre veya tüberkülozdan (Tbc) sonra, bronş sisteminde, bronşiyal sekresyonların normal çıkışını da engelleyen skarlar gelişebilir.

Bronşektazi: muayeneler ve tanı

Bronşektaziniz varsa, aile doktorunuz veya bir göğüs hastalıkları uzmanı (pulmonolog) konuşmak için doğru kişilerdir. Tıbbi öykü ve fizik muayene, doktora bronşektazinin olup olmadığı konusunda önemli bilgiler sağlar. Bronşektazi tanısı yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi (HR-CT) ile doğrulanır.

Tıbbi geçmiş (anamnez):

Gerçek muayeneden önce doktor, mevcut semptomların doğası ve süresi hakkında daha fazla bilgi edinmek için birkaç soru sorar. Daha önceki herhangi bir hastalık veya eşlik eden semptomlar da doktor için önemlidir. Doktor çeşitli sorular soracaktır, örneğin:

• Hangi şikayetleriniz var ve bunlar ne zaman özellikle şiddetli görünüyor?
• Ne zamandan beri bu şikayetleriniz var?
• Öksürüğün var mı?
• Öksürdüğünüzde balgamlı balgam var mı?
• Balgam kanlı veya pürülan görünüyor mu?
• Sigara içer misiniz? Eğer öyleyse, ne kadar ve ne kadar süreyle?
• nefessiz misin Eğer öyleyse, hangi durumda?
• Herhangi bir akciğer hastalığınız olduğu bilinen siz veya aile üyeleriniz var mı?
• Ilaç alıyor musun?

Fiziksel inceleme

Anamnezden sonra doktor sizi muayene edecektir. Akciğerleri stetoskopla dinlemek (oskültasyon) özellikle önemlidir. Bronşektazi durumunda, stetoskop ile solunum sırasında duyulabilir tıkırtı sesleri ve uğultu sesi oluşur. Doktor, kronik oksijen eksikliği belirtileri aramak için parmaklarınıza bakmak isteyebilir: bu, diğer şeylerin yanı sıra baget parmakları ve saat camı çivileri olarak bilinen duruma yol açabilir.

Sonraki araştırmalar:

Bronşektaziyi güvenilir bir şekilde belirlemek için daha fazla inceleme gereklidir. Bunlar kısmen aile hekimi veya göğüs hastalıkları uzmanının kendisi tarafından gerçekleştirilir. Röntgen veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme prosedürleri bir radyoloji uzmanı tarafından gerçekleştirilir. Kan testleri ve moleküler testler bronşektazinin nedenini belirlemeye yardımcı olabilir.

Yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi (HR-CT)

Bronşektazinin kesin tanısı, göğüsün yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografisi (BT göğüs) ile konur.

Röntgen ve bronkografi

Bronşektaziden şüpheleniliyorsa bir göğüs röntgeni (göğüs röntgeni) kılavuz olarak kullanılabilir. Ancak tek başına tanıyı doğrulamak yeterli değildir. Bronkografi sırasında, bronşlar, X-ışını görüntüsü üzerinde görünür olmaları için kısa bir süre X-ışını kontrast maddesi ile doldurulur.

Üç katmanlı balgam

Balgam bir bardağa doldurulursa, balgam üç katmana ayrılır: köpüklü bir üst tabaka, bir orta mukus tabakası ve altta sert, pürülan bir tortu. Balgam muayenesi sırasında, ilgili patojenleri tanımlamak için mikrobiyolojik bir yayma alınır.

Kan testleri ve moleküler biyolojik testler

Bir kan örneği ve moleküler biyolojik incelemeler (genetik testler), bağışıklık sistemindeki bozukluklar veya kistik fibroz gibi kalıtsal hastalıklar gibi olası nedenleri belirleyebilir.

Akciğer fonksiyon testi ("Lufu")

Burada bazı akciğer hacimleri ve akciğer fonksiyonunun diğer parametreleri ölçülebilir. Bu, doktorun bronşektazinin nefes almayı ne kadar ciddi şekilde engellediğini (ventilasyon bozuklukları) değerlendirmesini sağlar.

Elektrokardiyogram (EKG) ve kardiyak ultrason (UKG)

Bronşektazi kalbi de etkileyebilir ve kor pulmonale adı verilen bir hastalık geliştirebilir. Durumun bu olup olmadığı bir EKG ve kalbin ultrason taraması ile kontrol edilebilir.

Kan gazı testi

Nefes almakta zorluk çekiyorsanız, kanınızdaki oksijen eksikliği seviyesini belirlemek için bir kan gazı testi (BGA) yapılabilir.

Nazal mukoza örneği

İnce kirpiklerin işlev bozukluğundan şüpheleniliyorsa (siliyer diskinezi), burun mukozasından bir örnek alınabilir.

Bronkoskopi (akciğer örneği)

Lungoskopi, bronşlardaki olası daralmaları teşhis etmek için nadiren kullanılır.

Bronşektazi: tedavi

Bronşektazinin tedavisi için en önemli önlemler, salgıların düzenli mobilizasyonu ve enfeksiyonların önlenmesi veya tedavisidir. Konjenital bronşektazi formlarında, gerekirse altta yatan hastalığın tedavisini başlatmak için bunları erken bir aşamada tanımak da önemlidir - örneğin, bir antikor eksikliği durumunda intravenöz antikor uygulaması.

Sekresyonları harekete geçirmek için günlük bir "bronş tuvaleti" öğrenilmelidir. Bunu yapmak için, bronşlardaki mukus ilk önce balgam söktürücü maddeler (mukolitikler) veya tuzlu su çözeltileri ile solunarak sıvılaştırılır. Mukus daha sonra sırta ve göğse dokunularak gevşetilir (harekete geçirilir) ve son olarak Quincke pozisyonunda öksürülmelidir.

Quincke pozisyonu, vücudun üst kısmının daha aşağıda olduğu ve mukusun öksürmesini kolaylaştıran özel bir duruştur. Özel fizyoterapötik solunum teknikleri öksürmeyi kolaylaştırabilir. Bu bronşiyal tuvalet günde bir saat kadar sürebilir ve herhangi bir semptom yoksa da yapılmalıdır. Mukus öksürerek akciğerler daha iyi havalandırılır ve patojenler yayılmaları için üreme alanından mahrum bırakılır.

Yine de akciğerlerde bir enfeksiyon meydana geldiyse, bu mümkün olduğunca hedefe yönelik antibiyotik tedavisi ile tedavi edilmelidir. Bu amaçla patojen belirlenmeli ve çeşitli antibiyotiklere duyarlılığı (antibiyogram) açısından test edilmelidir. Şiddetli bronşektazi vakalarında, kronik enfeksiyonlara bağlı kötüleşmeyi (alevlenme) önlemek için düzenli olarak antibiyotik kullanmak da gerekebilir.

Bronşektazinin neden olduğu nefes darlığı durumunda bronşları (bronkodilatörler) genişletmek için ilaç kullanılabilir. Bunlar inhalasyon spreyleri, tabletler, damlalar veya içme solüsyonu olarak mevcuttur.

Bronşektazinin cerrahi tedavisi ancak özellikle ağır vakalarda mümkündür. Ya akciğerin bir bölümü (segment rezeksiyonu) ya da akciğerin tamamı (lobektomi) çıkarılabilir.

Bronşektazi: hastalık seyri ve prognoz

Bronşektazi kronik bir hastalıktır. Enfeksiyonlardan ne kadar iyi kaçınılabileceği bronşektazinin seyri ve prognozu için belirleyicidir. Bu, günlük bronşiyal tuvalet ve erken, hedefli antibiyotik tedavisi gerektirir. Kurs önemli ölçüde iyileştirilebilir, böylece bronşektazili kişilerin yaşam beklentisi neredeyse hiç kısıtlanmaz.

Etiketler:  parazitler ayak Bakımı diş bakımı